Koffie. De dampende kop die je die hatelijk vroege wekker moet doen vergeten. De start van een drukke dag. Je herhaalt het ritueel telkens het je even tegenzit, omdat je een moment van troost nodig hebt, om wakker te blijven of om energie bij te tanken. Koffie. Rustig genieten bij een krant. In het ochtendzonnetje. Het heerlijk langzame begin van een vrije dag. In beide gevallen: Godzijdank voor koffie.

De gitzwarte drank wordt gemaakt van de zaden van de koffieplant. Die plant draagt vruchten met een dikke harde pit. Onrijpe vruchten zien groen. Die zitten vol anti-oxidanten en worden om die reden wel eens in supplementen gebruikt. Rijpe vruchten zien rood. De pit wordt om zijn opvallende vorm ook wel koffieboon genoemd. De koffiebonen worden uit het vruchtvlees verwijderd en gedroogd in de zon. Dat gebeurt in landen als Colombia en Brazilië. Nadien volgt het koffiebranden. Samen met een beetje olie gaan de bonen in een warme roosteroven. Daar komen de heerlijke aroma’s en de bittere smaakstoffen tot stand.

Koffie bevat geen calorieën. In de voedingsmiddelentabel staan over nulletjes. Dat is erg opmerkelijk, want we weten allemaal dat koffie wel degelijk effect kan hebben op ons lichaam. Welke stoffen zijn dan daarvoor verantwoordelijk? Wetenschappers hebben al ongeveer zevenhonderd verschillende chemische stoffen ontdekt in koffie. Sommige ervan hebben wel degelijk een effect op ons lichaam. De meest bekende is cafeïne. Die stof heeft een opwekkend effect. Ze verhoogt het gevoel van alertheid en concentratie. Een deel van de sporters reageert positief op cafeïne met een verhoging van het uithoudingsvermogen. Cafeïne werkt echter ook licht diuretisch. Voor elke gedronken tas koffie plassen we dus nét iets meer uit dan we opgedronken hebben. Het is daarom verstandig om voor elke tas koffie ook een glas water te drinken. Cafestol en kahweol zijn minder bekend. Deze stoffen verhogen het gehalte aan LDL-lipoproteïnen, wat onwenselijk is bij dyslipidemie. Vergeet ook niet dat koffie zorgt voor een vasoconstrictie. Als de aders reeds vernauwd zijn door plaques kan maar beter de aderomtrek niet verkleinen. Een matige dagconsumptie is dus de boodschap.

Italië. Als ik aan koffie denk, dan droom ik instant weg naar Italië. Niet voor niks komen varianten als espresso en lattè macchiato uit de laars met stijl. Ik zie het zo voor me. De rode ochtendzon straalt zijn gloed over de glooiende binnenstraten van een stadje. Het is er al gezellig druk. Mijn oog valt op een trendy man. Groot en gebruind. Hij draagt een strakke donkerblauwe kostuumbroek met daarop een wit katoenen hemd, mooi getailleerd om zijn torso. De bovenste twee knopjes open. De blauw met wit gestreepte bretellen benadrukken zijn figuur. In zijn linkerhand houdt hij een stijlvolle lederen tas ietwat nonchalant vast. Hij stapt de bar op de hoek van de straat binnen en groet vriendelijk alle aanwezigen met een ‘permesso!’. Zonder echt iets te bestellen krijgt hij een piepkleine espresso voorgezet. Eén shot, meer is het niet, en de man voelt z’n hartslag tot in z’n keel. Instant wakker. Molto amaro, bitter! Een heerlijke dolce neutraliseert die wrange trek aan z’n wangen. De man vertrekt amper twee minuten nadat hij toekwam. Een vluggertje. Geeneens de tijd genomen om te gaan zitten. Met een glimlach z’n dag tegemoet. Later op de avond valt m’n oog opnieuw op dezelfde man. Hij zit op een gezellig terras met zijn hemels mooie geliefde. Ze drinken beide een lattè macchiato. Lattè betekent melk, zover was je wel mee. Una macchia is Italiaans voor een vlek, een wolk. Temidden van de andere mensen heeft het koppel enkel oog voor elkaar. Wanneer zij van haar lattè drinkt, blijft een wolkje melkschuim op haar lippen hangen. Hij veegt het teder af, en steelt er een streling van haar lippen mee. In een reflex sluit de knappe vriendin zonder woorden heel even haar ogen, om ze nadien met een gloed op de wangen terug te openen. Dat is volgens mij het échte gezondheidseffect van koffie!